Advocaat bij afleggen van verklaringen

Laatst werden de onderzoeksresultaten gepubliceerd van een onderzoek van de Erasmus Universiteit naar de effectiviteit van verdachtenverhoor. De resultaten waar eenduidig: verhoortechnieken hebben maar een matig effect op de mate waarin verklaringen over een zaak worden gegeven. De aanwezigheid van een advocaat bij het verhoor daarentegen leidt tot een meer waardevolle verklaring van de verdacht voor een strafproces.

Die resultaten liggen in lijn met een wetenschappelijk onderzoek naar de inwerkingtreding van de wet raadsman bij politieverhoor dat tot een bijbehorend uitvoeringsbesluit leidde in het strafrecht in Den Haag. Deze onderzoeken zijn op Nederlandse bodem uitgevoerd bij echte zaken, hopelijk kunnen ze de wetgever dus overtuigen voor een andere visie op de rechtsbijstand die advocaten bij het verdachtenverhoor moeten verlenen.

Uit het onderzoek bleek dat er weinig verdachten zijn die gedurende het hele verhoog zwijgen. De echte uitdaging bij verdachtenverhoor ligt er dan ook niet in de verdachte aan het praten te krijgen, maar de verdachte over de zaak te laten praten en de betrouwbaarheid van die informatie te onderzoeken. Om dat te bereiken gebruikt de politie diverse verhoortechnieken die verdachten moeten stimuleren om zoveel mogelijk details over het misdrijf te laten geven en over zijn betrokkenheid daarbij. Verhoortechnieken waarbij er gebruikt gemaakt wordt van misleidingen en het inspelen op de emoties leiden vaak tot valse bekentenissen. De aanwezigheid van een advocaat rijswijk bij een verhoor draag ertoe bij dat opsporingsambtenaren minder gebruik gaan maken van misleiding en de emoties. Het is dus een beveiliging tegen de verhoortechnieken waarbij er een hoog risico is op valse bekentenissen. De aanwezigheid van een advocaat heeft niet veel invloed op de mate waarin er informatie prijsgegeven wordt door de verdachte, maar wel op de waarde van de verklaring die de verdachte aflegt. Verdachten die verhoord worden met hun advocaat erbij gaan minder om de zaak heen draaien en minder proberen vermijden om een verklaring af te leggen.